KARDIOVASKULARNE BOLESTI NE ZNAČE SAMO BOLEST SRCA

Godišnja statistika ukazuje na širok spektar kardiovaskularnih bolesti
Bolesti perifernih krvnih sudova nisu tako poznate u javnosti kao oboljenja srčanih krvnih sudova iako u razvijenim zemljama mogu da predstavljaju zdravstveni problem u oko 5% populacije. Novi podaci Američkog udruženja za srce (AHA) Heart Disease and Stroke Statistics – 2004 Update ukazuju na neke aspekte značaja ovih čestih hroničnih poremećaja.
Najčešći od ovih poremećaja su hronična srčana insuficijencija, periferna arterijska bolest (suženje arterija ruku i nogu), odmakla bolest bubrega i venski trombembolizam (pojava krvnih ugrušaka u venama). Promene mogu da se jave na bilo kom krvnom sudu u telu i da izazovu tzv. domino efekat i zdravstvene probleme na bilo kom organu.
Kongestivna srčana insuficijencija
Prema podacima National Heart, Lung, and Blood Institute, u uzrastu od 40 godina mogućnost da razviju srčanu insuficijenciju postoji u 1 od 5 osoba (muškaraca ili žena). Dalje, 80% muškaraca i 70% žena koji razviju srčanu insuficijenciju pre 65. godine života imaju očekivani životni vek najviše do 8 godina posle pojave simptoma.
Srčana insuficijencija je stanje u kome srce ne može da pumpa dovoljnu količinu krvi kolike su potrebe organizma. Insuficijentno srce i dalje radi ali nedovoljno efikasno i uz korišćenje rezervnih mehanizama. Osobe sa srčanom insuficijencijom ne tolerišu fizički napor a bubrezi u tom stanju ne izbacuju dovoljno natrijum i vodu.
Periferna arterijska bolest
Periferna arterijska bolest (PAD) može da zahvati 5 do 10% stanovnika razvijenih zemalja starijih od 65 godina. Uprkos ovakvoj učestalosti i posledicama koje može da izazove, samo do 25% bolesnika sa PAD traži lekarsku pomoć. U PAD se pojavljuju masni depoziti duž arterijskih zidova i smanjuju protok krvi najčešće u arterijama nogu i stopala. U ranom stadijumu česti simptomi su zamor i grčevi u nogama u toku hoda. Osobe sa PAD, pored rizika od amputacije imaju i veću opasnost od moždanog i srčanog udara zbog pojave i rasejavanja trombnih embolusa.
Završna teška bolest bubrega
Incidenca terminalne bolesti bubrega (ESRD) u poslednjih 10 godina se udvostručila. ESRD je ireverzibilno stanje tokom koijeg se život održava dijalizom ili se primenjuje transplantacija bubrega. Danas je šećerna bolest najčešći uzrok ESRD; osim dijabetesa, povišen krvni pritisak je takođe blisko u vezi sa ESRD. Najčešće se ispoljava između 65-69 godina života. Poremećaji na krvnim sudovima koje izaziva dijabetes mogu da izazovu razvoj hroničnog oboljenja bubrega koje povratno pogoršava promene na krvnim sudovima. Ovakav scenario ilustruje bliske odnose između bubrega i kardiovaskularnih bolesti.
Venski trombembolizam
Godišnje se registruje više od 1% novih slučajeva venskog trombembolizma u odnosu na ukupno stanovništvo razvijenih zemalja. Od ovog broja, više od 30% umre u toku tri dana! Embolija plućnih sudova ima smrtnost od oko 20% u vidu naprasne, iznenadne smrti dok još oko 12% umire u narednih mesec dana od dijagnoze.
Venski trombembolizam znači da se tromb kreće sa mesta na kome je nastao i da dovodi do zapušenja krvnog suda kada naiđe na suženje. Prvu epizodu venskog trombembolizma ima oko 1 promil populacije i oko 30% od njih je pulmonalni trombembolizam dok oko 2/3 ima trombozu dubokih vena nogu.
Ovi podaci, objavljeni 2. januara 2004. godine, ukazuju na enormni značaj koji mogu da imaju oboljenja perifernih krvnih sudova po zdravlje stanovništva.