Anaplastični tiroidni kancer je najređi (oko 2 do 3%) i najgori od svih tiroidnih karcinoma. Ovaj kancer ima veoma male mogućnosti za lečenje i samo do 10% bolesnika prezivi do 3 godine posle dijagnoze. Obično potiče iz prethodno postojeceg dobro diferentovanog tiroidnog kancera, benignog čvora ili strume. Slično papilarnom karcinomu, i anaplastični karcinom može da nastane više godina (oko 20) posle izlaganja zračenju. U vreme dijagnoze u najvećeg broja bolesnika već se nalaze metastaze u limfne čvorove vra-ta. Meta-staze izazivaju veću stopu recidiva i pre-dviđaju veći mortalitet. Ovaj karcinom se najčešće opisuje kao masa na vratu koja brzo povećava svoj obim.
Prodire u okolne strukture i ekstenzivno metastazira u okolne limfne čvorove i udaljene organe kao što su pluća i kosti. Zahvatanje dušnika nalazi se u oko 25% bolesnika u vreme kada se bolest otkriva. Širenje u pluća nalazi se takođe u vreme otkrića bolesti u 50% bolesnika. U većini slučajeva ovog kancera vitalni organi vrata su tako agresivno zahvaćeni da su inoperabilni u vreme kada se dijagnoza postavi. Čak i tako intenzivni terapijski protokoli kao sto je hiperfrakcionisana radioterapija, hemoterapija i operativno lečenje ne mogu da povećaju trogodišnje preživljavanje iznad 10%.
Odlike anaplastičnog tiroidnog karcinoma
- Početak u poznom životnom dobu, posle 60. godine
- Veoma redak u mladih osoba
- Češći je u muškaraca u odnosu 2:1
- Obično se ispoljava kao masa na vratu koja brzo raste
- Može da se javi mnogo godina posle izlaganja zračenju
- Širenje u limfne žlezde vrata nalazi se u više od 90%
- Udaljeno širenje (pluća i kosti) vrlo je često već u vreme postavljanja dijagnoze
- Mogućnosti lečenja su veoma male